روسیه و بحران در غرب آسیا؛ امتیازات کرملین در تنشی که در آن نقشی ندارد
تاریخ انتشار: ۹ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۸۴۴۹۵۹
تشدید اوضاع در غرب آسیا کرملین را متقاعد میکند که مشکلات بینالمللی که به دلیل حمله به اوکراین بر روسیه وارد شده را میتوان با روش ثابت شده قدیمیحل کرد: صبر کنید تا خودش حل شود. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، تشدید تنش و درگیری میان رژیم صهیونیستی و مقاومت فلسطین در غزه و کرانه باختری به یک بحران ایدهآل برای روسیه تبدیل شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
مسکو در ایجاد این بحران نقشی نداشته و تلاش خاصی هم برای اتمام آن انجام نمیدهد، اما به طور طبیعی امتیازات زیادی از این تنش بدست میآورد. آنچه در غرب آسیا اتفاق میافتد نه تنها مسکو را امیدوار به تغییر شرایط میدانی و تضعیف بیشاز پیش اوکراین در خطوط مقدم جنگ میکند، بلکه کرملین را متقاعد کرده ادامه سیاستهای در پیش گرفته شده میتواند به زوال سیستم روابط بین الملل غرب محور بیانجامد.
جنگ غزه نقطه فرار سیاست خارجی روسیه
شعلهور شدن مجدد درگیری میان فلسطینیان و اشغالگران صهیونیست، هدیه غیرمنتظرهای برای کرملین بود. مسکو در پسزمینه این درگیری اساساً بدون هیچ تلاشی در چندین جهت پیروزیهای ارزشمندی را بدست آورد.
برای سالها، روسیه از انواع سیاستمداران و احزاب راست افراطی اروپا، از جابیک مجارستان گرفته تا مارین لوپن فرانسه، برای ایجاد شکاف در ساختارهای غربی حمایت کرد که نتایج این رویکرد در سالهای گذشته، متفاوت بوده است. اما تهاجم روسیه به اوکراین به تقسیمات درون غرب پایان داد و بار دیگر کشورهای دو طرف اقیانوس اطلس را همانند سالهای قبل متحد کرد.
با این حال، شروع جنگ در فلسطین، اختلافات در میان کشورهای غربی را به شدت سابق بازگردانده است. اول از همه، انشعاب و اختلافات در میان جامعه و سیاستمداران آمریکایی در ایالات مختلف این کشور در حالی که ایالات متحده بر حق اسرائیل برای دفاع از خود پافشاری میکند، از سوی دیگر بحثهای شدیدی در اتحادیه اروپا در مورد اینکه کدام موضع برای اروپا صحیحتر است وجود دارد.
آلمان از اقدامات رژیم صهیونیستی حمایت میکند، اسپانیا در حال آماده شدن برای به رسمیت شناختن یکجانبه دولت فلسطین است و مجارستان «طرفدار اسرائیل» یا اسلوونی «طرفدار فلسطین» و به تازگی انگلستان هم از ایجاد دولت فلسطینی حمایت کرده است و خود رژیم اسرائیل که همچنان بخشی از ساختار و گفتمان غرب است، درحال حاضر زمینه مشترکی با بسیاری از شرکای غربی خود پیدا نمیکند.
فقدان وحدت در سطح دولتی تکمیل کننده شکاف در جوامع این کشورهاست. تجمعات له و علیه جنایات رژیم صهیونیستی از استکهلم تا واشنگتن به یک امر عادی تبدیل شده است. همزمان، اختلافات به بالاترین حلقههای قدرت رسیده و رسانههای آمریکایی از نارضایتی تودهای در دستگاههای دولتی آمریکا از سیاستهای حمایتی اسرائیل در دولت جو بایدن، رئیسجمهور مینویسند.
در این شرایط، مشکل اوکراین نه تنها در حال محو شدن است، بلکه به دلیل نیاز به حلوفصل تنش و درگیری میان فلسطین و رژیم اسرائیل در حالت فرسایشی شدن قرار گرفته.
ایالات متحده اعتراف میکند که اکنون در دو جبهه در حال حمایت و پشتیبانی مالی و نظامی است. بایدن همچنان اصرار دارد که با افزایش کمک به اسرائیل، حمایت از اوکراین از بین نخواهد رفت، اما در هفتههای گذشته و در شروع سال جدید میلادی شاهد اختلاف نظر گسترده میان احزاب دمکرات و جمهوریخواه در خصوص اعطای کمک نظامی به کییف بودهایم.
با این حال، ایالات متحده تا کی میتواند در عمل دو درگیری بزرگ را به طور همزمان پشتیبانی کند؟ امیدواری مسکو به اینکه غرب از کمک های نظامیبی پایان به کییف خسته شود، بیش از هر زمان دیگری به واقعیت نزدیک است.
سرانجام، سیاستهای حمایتی از رژیم صهیونیستی، مشروعیت استدلالهای غرب در حمایت از اوکراین در میان کشورهای جنوب جهانی، بهویژه در میان کشورهای خاورمیانه را تضعیف میکند. تلاش برای اثبات غیرقابل قبول بودن تهاجم روسیه به اوکراین با تأکید بر مؤلفه اخلاقی برای کشورهای خاورمیانه اکنون مانند یک ادعای پوچ و تو خالی است.
عکسهایی از ویرانههای غزه، گزارشهایی از هزاران کودک کشته شده، خشم سازمانهای بشردوستانه، همه اینها تأثیر زیادی بر جوامع و افکار عمومی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه گذاشته است.
میتوان برای مدت طولانی در مورد دلایل مختلف جنگ در اوکراین و عملیات رژیم صهیونیستی در غزه بحث کرد، اما برای بخش قابل توجهی از مخاطبان این نتیجه روشن است؛ ایالات متحده کشتار غیرنظامیان توسط روسیه را به شدیدترین شکل ممکن محکوم کرد، اما در مورد کشتار غیرنظامیان توسط بزرگترین متحدش یعنی رژیم اسرائیل نه تنها سکوت اختیار کرده بلکه به لحاظ نظامی و مالی به پشتیبانی این رژیم برآمده است.
کرملین مدتهاست که تحت سلطه دیدگاه واقعگرایانه از سیاست جهانی است، براساس این دیدگاه آنچه در فضای بینالملل اتفاق میافتد رقابت بیپایان دولتهایی با منافع متفاوت است.
در این منطق ادامه مناقشه خاورمیانه که کل استراتژی غرب در قبال روسیه را در هم میشکند گزینه مناسبی برای کرملین است. علاوه بر این، مسکو برای کسب منافع، نیازی به انجام فعالیت و یا اتخاذ تصمیمی ندارد، عمق تضادها میان فلسطین و اسرائیل بسیار آشکارا و عمیق است و عملیات زمینی اسرائیل بعید است به سرعت پایان یابد و حتی پس از آن، سوالات بزرگی در مورد چشم انداز حل و فصل بحران و شکل اداره غزه باقی خواهد ماند.
خطرات مناقشه خاورمیانه برای روسیه
نمیتوان گفت که جنگ در غزه هیچ تهدیدی برای خود روسیه ایجاد نمیکند. به عنوان مثال، خطر گسترش احتمالی بحران به خارج از مرزهای فلسطین ممکن است نیروهای اصلی که قادر به مقابله با اسرائیل هستند همچون حزب الله و ایران را وارد درگیری کند.
ارتش اسرائیل در حال انجام حملاتی به خاک سوریه است تا «جبهه مبارزه با صهیونیسم» را وادار به اشتباه محاسباتی و یا واکنش احساسی کند؛ از همینروی در عملیاتهای مختلف در سوریه مستشاران سپاهپاسدارن را در چندین نوبت مورد حمله قرار داده که منجر به شهادت چندین تن از نیروهای ایرانی شده است.
مشارکت نیروهای طرفدار ایران در جنگ با اسرائیل دردسر جدی برای مسکو خواهد بود. البته طرف روسی دو سال است که آرام آرام به سمت موضع ایران در خاورمیانه پیش میرود، اما این بدان معنا نیست که مسکو آماده حمایت از تهران در نبرد با اسرائیل است. در صورت وقوع چنین جنگی روسها باید به وضوح طرفی را انتخاب کنند و همچنین تعریف جدیدی از حضور نیروهای خود در سوریه ارائه دهند.
با این حال، تاکنون سناریوی گسترش درگیری در کل منطقه محتمل به نظر نمیرسد. از آنجایی که ایران و حزب الله در دو ماه اول مناقشه مستقیماً در آنچه در اطراف غزه رخ میداد مداخله نکردند، بعید است که در آینده نیز به چنین جمعبندی برسند. در عوض، نیروهای نیابتی ایران همچنان به عملیاتهای پر سر و صدا، اما محدود ادامه خواهند داد، که نمونه آن، گلوله باران منظم سرزمین های اشغالی از سوی حزبالله لبنان است.
قاعدتاً برای تهران، درگیری مستقیم با اسرائیل و ایالات متحده در شرایط فعلی بینالملل و منطقهای منفعتی درپی نخواهد داشت. در واقع، منافع ایران از درگیری بین حماس و رژیم اسرائیل و ضرباتی که به این رژیم وارد شده تا حدودی تامین شده که از آن جمله میتوان به شکست عادیسازی روابط عربستان و اسرائیل اشاره کرد و یا شکست تصویری که ایالاتمتحده از تهدید ایران برای کشورهای منطقه ساخته بود.
از همینروی به خطر انداختن دارایی اصلی نظامی ایران در منطقه یعنی حزب الله، چندان فایده ای ندارد، به خصوص که رژیم صهیونیستی برای مدت نامعلومیدر غزه گیر افتاده است.
علاوه بر خطرات منطقهای، تشدید تنش اسرائیل و فلسطین، خطرات داخلی نیز برای روسیه به همراه دارد. مشکلات خاورمیانه طنین غیرمنتظرهای در جامعه روسیه داشته است. با قضاوت براساس اظهارات مقامات، بالا رفتن احساسات ضد یهودی در تمام روسیه به خصوص مناطق مسلماننشین مانند داغستان تأثیر شدیدی بر سیستم سیاسی روسیه گذاشت است.
همه چیز طبق برنامه پیش میرود
در نهایت، نتایج سیاستخارجی روسیه در بعد بینالمللی و منطقهای به ویژه خاورمیانه پس از تشدید تنشهای بین فلسطین-اسرائیل، کرملین را به این جمعبندی رسانده که جهتگیری کلی سیاست خارجی این کشور به درستی انتخاب شده است.
یک رهبر کاریزماتیک نه تنها باید مجموعهای از مهارتهای مفید را داشته باشد، بلکه باید بتواند زیردستان را به صحت تصمیمگیری خود متقاعد کند.
«بازگشت شرایط مثبت اجتناب ناپذیر است»، مهم نیست که وضعیت چقدر بد به نظر میرسد، این موضوعی است که خود ولادیمیر پوتین ظاهراً به آن اعتقاد دارد و این اعتماد را به افراد سیاسی و نظامی پایینتر منتقل میکند. موفقیتهایی که از راه میرسند هم ایمان به «ستاره بخت پوتین» در قدرت و هم به جبرگرایی را تقویت میکنند. همه چیز دست خداست و البته خدا با روس هاست.
در اینجا علاوه بر منطق عرفانی، ادلههای عقلی بیشتری برای مسکو وجود دارد که فروپاشی نظام روابطبینالملل غربی بسیار نزدیک است. امروز فلسطین-اسرائیل و فردا شاید چین و تایوان.
بنابراین، امید است که ایالاتمتحده و اروپا نتوانند با حمایت کشورهای جنوب، روسیه را منزوی کنند. جنوب جهانی دیگر به غرب اعتماد ندارد و این بدان معناست که چشم اندازهای جدیدی برای مسکو در سیاستخارجی باز میشود.
همچنین، تشدید درگیریها در خاورمیانه، کرملین را متقاعد میکند که مشکلات بین المللی که بر سر روسیه به دلیل تهاجم به اوکراین پیش آمد را میتوان با روش ثابت شده قدیمیحل کرد: صبر کنید تا خودش حل شود.
این رویکرد پیش از این بارها به کمک کرملین آمده و اکنون بار دیگر ثابت شده که سناریویی بسیار کارآمد است. حتی اگر وضعیت در اطراف جبهه اوکراین کاملاً با آن چیزی که برنامه ریزی شده بود پیش نرفت، راهی برای خروج پیدا خواهد شد.
اقدامات مسکو عامل بحران جدید در خاورمیانه نبوده و حتی اگر بخواهد نمیتواند برای حل آن اقدامی کند. روسیه اکنون به دلیل ترس اسرائیل از نزدیکی مسکو به تهران، حتی نمیتواند به عنوان یک میانجی عمل کند.
تنها چیزی که برای مسکو باقی میماند، تکرار کلمات زیبا در مورد نیاز به ایجاد سیستم دو دولتی و تماشای آنچه در خاورمیانه دارد اتفاق میافتد است. گسترش رویدادها در حال حاضر تقریباً کرملین را ذینفع اصلی اتفاقات غرب آسیا کرده و نخبگان روسیه را در مورد درستی مسیر انتخاب شده متقاعد میکند.
نویسنده: مهدی سیف تبریزی پژوهشگر حوزه روسیه و قفقاز
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: فلسطین مسکو نوار غزه خاورمیانه اخبار روسیه فلسطین مسکو نوار غزه خاورمیانه اخبار روسیه رژیم صهیونیستی رژیم اسرائیل ایالات متحده برای مسکو بین الملل حزب الله غرب آسیا نه تنها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۸۴۴۹۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ایران و روسیه ائتلاف دفاعی تشکیل می دهند؟
همشهری آنلاین – گروه سیاسی: سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، روز جمعه در دیدار با همتای ایرانی خود در حاشیه نشستی در قرقیزستان در حالی بر آمادگی مسکو برای گسترش همکاریهای نظامی با ایران تاکید کرد که طی روزهای اخیر علیاکبر احمدیان، دبیر شورایعالی امنیت ملی ایران نیز در سنپترزبورگ در دیدار با همتای روس خود، یک تفاهمنامه امنیتی مشترک امضا کرده بودند.
در چنین شرایطی وزرای دفاع ایران و روسیه روز جمعه در حاشیه نشست وزرای دفاع سازمان همکاری شانگهای در شهر آستانه، پایتخت قرقیزستان، طی دیداری بر آمادگی دوطرف بهمنظور گسترش روزافزون مناسبات فیمابین در حوزه دفاعی – نظامی تاکید کردند؛ رویکردی که طی ماههای گذشته فضاسازیهای گستردهای را ازسوی دولتهای غربی بههمراه داشتهاست.
با این وجود اما، شویگو، وزیر دفاع روسیه در دیدار با امیر محمدرضا آشتیانی، همتای ایرانی خود، تاکید کرد که مسکو آمادگی خود را برای پیشرفت و گسترش بیشتر همکاری سودمند دوجانبه نظامی و همکاری نظامی- فنی اعلام میکند.
رایزنیهای مهم ایران و روسیه
یک کارشناس مسائل روسیه در گفتوگو با همشهری آنلاین با اشاره به رایزنیهای دفاعی – امنیتی اخیر میان ایران و روسیه گفت: طی دو سه روز اخیر شاهد برگزاری دو نشست مهم دفاعی – امنیتی با حضور مقامهای ارشد ایرانی و روس بودیم که با رایزنیها و گفتوگوهای دوجانبه مهمی نیز همراه شد.
روحالله مدبر افزود: حضور علیاکبر احمدیان، دبیر شورایعالی امنیتملی ایران در اجلاس امنیتی سنپترزبورگ از یکسو و رایزنیهای امیر آشتیانی، وزیر دفاع ایران با مقام ارشد روس در حاشیه نشست وزرای دفاع کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای ازسوی دیگر، نشاندهنده برداشتن گامهای مهم و تازه تهران و مسکو در مسیر تقویت همکاریهای دفاعی – نظامی فیمابین است.
وی با تاکید بر تاثیر عملیات «وعده صادق» بر مناسبات تهران و مسکو عنوان کرد: پس از انجام این عملیات موفق ازسوی ایران، که براساس ماده ۵۱ منشور مللمتحد حق مشروع ایران بهحساب میآمد، شاهد بودیم که روسیه جزو کشورهایی بود که از استفاده ایران از حق دفاع مشروع خود، حمایت کرد.
حرکت در مسیر تشکیل ائتلاف دفاعی
این کارشناس مسائل روسیه درباره چشمانداز همکاریهای دفاعی تهران و مسکو اظهارکرد: آنچه از تحولات جاری برمیآید، گویای این نکته است که دوطرف درحال گام برداشتن به سمت ایجاد «ائتلاف دفاعی مشترک» هستند؛ ائتلافی که برای ایران و روسیه از اهمیت راهبردی ویژهای برخوردار خواهد بود.
مدبر با اشاره به نشانههای حرکت دوطرف دراین مسیر ادامه داد: سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه روز جمعه در دیدار با همتای ایرانی خود به دو موضوع مهم اشاره کرد. نکته اول این بود که او تاکید کرد مسکو آماده تقویت همکاریهای نظامی – فنی است. نکته دوم و مهمتر نیز این بود که شویگو از آمادگی روسیه بهمنظور گسترش همکاریهای دوجانبه نظامی با ایران خبرداد.
وی تصریح کرد: معتقدم موضوعات مطرح شده در جریان رایزنی وزرای دفاع دو کشور را باید در چارچوب تاکیدهای اخیر ولادیمیر پوتین در پیامش به نشست امنیتی سنپترزبورگ بررسی کرد. رئیسجمهور روسیه در پیام ویدیویی خود به دوازدهمین اجلاس امنیتی سنپترزبورگ، آمادگی روسیه را برای «همکاری نزدیک با همه شرکای ذینفع در تامین امنیت جهانی و منطقهای» اعلام کرد؛ راهبردی که در راستای شکلگیری نظم جهانی چندقطبی جدید مدنظر قرار گرفته است.
ویژگیهای ائتلاف دفاعی
این کارشناس مسائل روسیه با اشاره به موضعگیریهای اخیر مقامهای عالیرتبه روس درباره توسعه همکاریها با تهران تاکید کرد: معتقدم با توجه به شرایط موجود، اکنون فرصت مناسبی برای حرکت از «همکاریهای دفاعی – نظامی معمولی» به سوی «ائتلاف دفاعی مشترک» مهیا شدهاست.
مدبر با اشاره ویژگیهای «ائتلاف دفاعی مشترک» عنوان کرد: ائتلاف دفاعی میان تهران و مسکو در واقع یک همکاری دفاعی – نظامی ارتقا یافته است تا دو طرف در صورت رسیدن به تهدیدهای مشترک، از یکدیگر دفاع کنند.
وی با اشاره به تجربههای گذشته تهران و مسکو در همکاریهای دفاعی ادامه داد: همکاریهای ایران و روسیه در سوریه طی سالهای اخیر، یک تجربه در چارچوب «ائتلاف دفاعی» که با دستاوردهای قابلتوجهی در عرصه مبارزه موثر با تروریسم همراه بود.
مدبر با اشاره به فضاسازیهای غربی در زمینه همکاریهای دفاعی تهران و مسکو افزود: غرب در موضوع تبادلات تسلیحاتی میان ایران و روسیه تبلیغات گستردهای انجام میدهند. این موضوع نشاندهنده نگرانیهای فزاینده آنها در قبال مناسبات دفاعی – نظامی ایران و روسیه است.
چرا غربیها نگران شدهاند؟
این کارشناس مسائل روسیه با بیان اینکه غربیها نگرانند مبادا همکاریهای دفاعی – نظامی ایران و روسیه به «ائتلاف دفاعی» برسد، تصریح کرد: تحقق این موضوع برای آنها تهدید مهمی به حساب میآید و آن را برای خود «خطرناک» ارزیابی میکنند.
مدبر با اشاره به حمایت روسیه از حق دفاع مشروع ایران در برابر رژیم صهیونیستی، ادامه داد: غربیها نگران این موضوع هستند که این دست همکاریهای تهران و مسکو به تعامل در طراحی مدل امنیتی خلیجفارس برسد؛ موضوعی که درباره آبراهههای بینالمللی نیز صدق میکند.
وی بیان کرد: «تبادل تسلیحات» یکی از موضوعهایی است که نگرانی طرفهای غربی و به دنبال آن، خبرسازیها و فضاسازیهای گسترده به قصد تخریب همکاریهای دفاعی را به همراه داشتهاست. این درحالی است که همکاریهای تهران – مسکو در عرصههای دفاعی – نظامی بهطور دقیق و براساس نقشه راه مشخص شده، درحال انجام است؛ راهبردی که براساس منافع ملی دو کشور تعیین شدهاست.
خط رسانهای غربگرایان
این کارشناس مسائل روسیه اظهارکرد: برخی جریانهای غربگرا از یکسو معتقدند «ایران و روسیه نباید تبادل تسلیحات داشته باشند» و ازسوی دیگر درباره سرنوشت جنگندههای سوخویی که روسها باید به ایران بدهند، ابراز نگرانی میکنند. اینها در حالی است که معتقدم این یک بازی غربی است.
مدبر با تاکید بر اینکه مراجع مربوط درصورت صلاحدید درباره تبادل تسلیحات میان دوطرف اطلاعرسانیهای لازم را انجام خواهند داد، ادامه داد: برخی آگاهانه یا ناآگانه بهدنبال این هستند اینگونه القا کنند که روسها قرار نیست به تعهدهای خود دراین زمینه عمل کنند. این در شرایطی است که همکاریهای دفاعی - نظامی میان ایران و روسیه براساس منافعملی دوطرف در مسیر ترسیم شده خود قرار دارد و ستادکل نیروهای تنها مرجع اطلاعرسانی دراین زمینه بهشمار میرود.
وی با تاکید بر اینکه آنچه غربیها را دراین حوزه نگران میکند، اطلاعات نداشتن آنها از همکاریهای دفاعی – نظامی ایران روسیه است، اضافهکرد: طرف غربی تلاش میکند با طرح برخی ادعاها، از این موضوع برای تحتتاثیر قرار دادن مناسبات تهران – مسکو استفاده کند.
کد خبر 847301 برچسبها تسلیحات نظامی خبر ویژه ایران و روسیه حمله ایران به اسرائیل دفاع - جنگنده